O Χορός

 «Ο ιδρώτας είναι προσευχή∙ όταν ιδρώνεις, προσφέρεις τον βαθύτερο εαυτό σου, δημιουργείς το προσωπικό σου κομποσκοίνι. Ο ιδρώτας είναι αγίασμα, υγρά μαργαριτάρια που απελευθερώνουν το παρελθόν σου καθαγιάζοντας όλα σου τα μέλη με ένα πύρινο βάπτισμα. Ο ιδρώτας καίει το κάρμα, αποκαθαίρει την ψυχή και το σώμα∙ ο ιδρώτας είναι μιά αρχαία, οικουμενική μορφή αυτό-ίασης, όπου κι’ αν χύνεται –στη σάουνα, στο γυμναστήριο ή στον ναό. Εγώ ιδρώνω στην πίστα. Όσο περισσότερο χορεύεις, τόσο περισσότερο ιδρώνεις. Όσο περισσότερο ιδρώνεις, τόσο περισσότερο προσεύχεσαι. Όσο περισσότερο προσεύχεσαι, τόσο περισσότερο φτάνεις στην έκσταση.»

      Έτσι μιλά η Γκάμπριελ Ροθ. Είναι μιά διεθνούς φήμης καλλιτέχνιδα. Στα εργαστήριά της, που βρίσκονται στο Ινστιτούτο Εστάλεν και στο Moving Center (=κέντρο κίνησης), χιλιάδες άνθρωποι βοηθήθηκαν να απελευθερώσουν τα σώματά τους και να εξερευνήσουν την δυνατότητά τους γιά έκσταση. Ίδρυσε, μαζί με τον σύζυγό της Ρόμπερτ Άσνελλ, τη δισκογραφική εταιρία Raven(=κοράκι) και έχει γράψει τα βιβλία Maps to Ecstasy: Teachings of an Urban Shaman (Οι Χάρτες-Οδηγοί προς την Έκσταση: Διδαχές μιάς Αστής Σαμάνας) και   Sweat your Prayers: Movement as Spiritual Practice (Ιδρώστε τις Προσευχές σας:  Η Κίνηση ως Πνευματική Πραχτική).

      Ακολουθεί μιά συνέντευξη που έδωσε στον Μάικελ Τομς και αλιεύθηκε από το Διαδίκτυο.

Μ.Τ. (Μάικελ Τομς): Στο βιβλίο σου Ιδρώστε τις Προσευχές σας βρήκα τον όρο «ασημιά έρημος». Θα μπορούσες να μού πεις τί είναι η «ασημιά έρημος»;

Γκ. Ρ. (Γκάμπριελ Ροθ): Την πρώτη φορά που είδα την «ασημιά έρημο» ήμουν επτά χρονών και βρισκόμουν κοντά σε μια γριά γυναίκα που πέθαινε. Όσο καθόμουν μαζί της και τής διάβαζα, ενώ εκείνη πέθαινε, είδα κυριολεκτικά να βγαίνει ενέργεια από την κορφή του κεφαλιού της. Κατά κάποιον τρόπο το είναι μου ακολούθησε την ενέργεια, που μέ πήγε στο μέσα μου διάστημα, έναν χώρο που μπορώ να τον περιγράψω μόνον ως ασημένια έρημο. Ήταν μιά μετατόπιση της συνείδησής μου, όπου όλα βρίσκονταν σε «παλμικό» επίπεδο. Το χρώμα ήταν λαμπρό, φωτεινό ασημί. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τη συνειδητότητα της ασημιάς ερήμου. Αργότερα άρχισα να μπαίνω και να βγαίνω στην ασημιά έρημο με τον εκστατικό χορό  - είναι ένας τόπος έκστασης, ολοκληρωτικής ευδαιμονίας. Πρόκειται για έναν εσωτερικό τόπο, πρέπει όμως να κατεβούμε τη σπειροειδή κλίμακα γιά να φτάσουμε ως εκεί, να χορέψουμε μέσα σε έναν στρόβιλο∙ να απελευθερωθούμε μέσα σε κείνο το διάστημα, να μετατοπιστούμε… Πέρασα ολόκληρη τη ζωή μου σπουδάζοντας  με ποιόν τρόπο μπορώ να το κατορθώσω.

Μ.Τ.: Στην εποχή μας τα βιβλία για την ψυχή μπαίνουν πλέον στους καταλόγους των ευπώλητων, πράγμα που μαρτυρά ότι υπάρχει ένας βαθύς πόθος να αγγίξουμε την ψυχή∙ οι άνθρωποι γυρεύουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους και στη δουλειά τους. Οι απόψεις γιά το έργο σου μού δίνουν την εντύπωση ότι νοιώθεις αληθινά πως η ψυχή είναι ριζωμένη στο σώμα και στην κίνηση του σώματος. Θα ήθελες να μάς μιλήσεις για τη σχέση ανάμεσα στην ψυχή και το σώμα;

Γκ. Ρ. Υπάρχει το σώμα της ψυχής, η καρδιά της ψυχής, το μυαλό της ψυχής. Όταν τα τρία αυτά είναι ενωμένα, η ψυχή έχει αληθινή δύναμη. Στην καθημερινή ζωή, μερικές φορές τρώμε υπερβολικά και θυμώνουμε, ακούμε τον εαυτό μας να λέει: «Όχι, αυτό δέν μέ ενόχλησε καθόλου, είναι εντάξει, το ξεπέρασα.» Και έχουμε αυτά τα τρία να λειτουργούν. Το ένα είναι ο μηχανισμός άμυνας που χρησιμοποιούμε, το φαΐ ή το τσιγάρο ή η γκρίνια, ή η φλυαρία. Όλες, - οι έχουμε τρόπους απόδρασης.

    Μετά έχουμε τη ζώνη των αισθημάτων και τη ζώνη της σκέψης. Όταν τα τρία αυτά ενεργειακά πεδία κινούνται ανεξάρτητα, το εγώ φουντώνει. Είναι σαν να έχουμε τρεις διαφορετικούς χαρακτήρες. Νοιώθουμε σαν να υπάρχουν μέσα στο μυαλό και στο σώμα μας.

    Κάθε πνευματική δουλειά έχει σκοπό να φέρει αυτές τις ζωικές δυνάμεις, αυτά τα ενεργειακά πεδία, το συγκινησιακό και το πνευματικό, σε αρμονία  και πληρότητα. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Το πνεύμα είναι η αναπνοή, το Άγιο Πνεύμα. Η αναπνοή είναι ο καταλύτης. Η αναπνοή κινεί τα πάντα. Συντηρεί την κίνηση. Η διαφορά ανάμεσα σ’ ένα νεκρό σώμα και σ’ ένα ζωντανό σώμα είναι η αναπνοή. Το νεκρό σώμα  δέν κινείται. Επομένως το ζωντανό σώμα θα πρέπει να κινείται πλήρως. Κάθε κύτταρο θα πρέπει να ζει και να δονείται. Πιστεύω πως είμαστε μιά σειρά δονήσεων. Είμαστε καθαρή ενέργεια. Όταν είμαστε συνδεδεμένες, -οι με το κεντρικό ρεύμα, το μεγάλο ρεύμα, τη βασική δόνηση, όλα συγκρατούνται από μιάν αόρατη δύναμη που λέγεται αναπνοή. Θέλουμε, λοιπόν, να κάνουμε περισσότερο χώρο γιά την αναπνοή μας. Όσο βαθύτερα αναπνέουμε, τόσο πιό ζωντανοί είμαστε.

Μ.Τ.: Όταν αναπνέουμε, βάζουμε στο σώμα μας οξυγόνο, κι’ αυτό το οξυγόνο φιλτράρεται μέσα στο σώμα μας, μέσα σε κάθε κύτταρο. Αν δέν πάει σε κάποιο σημείο, αυτό το σημείο θα έχει πρόβλημα.

Γκ.Ρ. Έχω περάσει τα τελευταία σαράντα χρόνια της ζωής μου ζώντας και μελετώντας διάφορες πίστεις σε ολόκληρον τον κόσμο: και πάντα ακούω την ίδια μάντρα να βγαίνει από μέσα μου: «ανάπνεε, ανάπνεε!» Όταν κοιτώ γύρω μου, βλέπω ανθρώπους να κρατούν την ανάσα τους. Αναπνέουμε πολύ ρηχά. Γιατί; Διότι φοβόμαστε. Διότι αν αφήσουμε την αναπνοή μας να φτάσει ως τις άκρες των ποδιών μας, στη διαδρομή  της θα περνούσε από τους γοφούς και τη μέση του σώματός μας και θα αναγκαζόμασταν να νοιώσουμε τη σεξουαλικότητα και τον αισθησιασμό μας∙ και αυτό θα πυροδοτούσε αυτές τις δυνάμεις και τότε θα αναγκαζόμασταν να πάρουμε την ευθύνη να τίς αντιμετωπίσουμε.

   Στη διαδρομή της, η αναπνοή μας θα περνούσε και από τα αισθήματά μας και θα νοιώθαμε πραγματικά. Τα αισθήματά μας θα άρχιζαν να κινούνται. Το έχω δει να συμβαίνει επανειλημμένα στον χορό: όσο περισσότερο χορεύεις, τόσο βαθύτερα αρχίζεις να ζεις. Και όσο βαθύτερα νοιώθεις, τόσο καλύτερα καταλαβαίνεις το τί νοιώθεις και με τί σχετίζονται αυτά τα αισθήματα. Και πάντα αφορούν τις σχέσεις – τις σχέσεις με τον εαυτό μας και με τον κόσμο. Η ολοκληρωμένη αναπνοή είναι ζωή σε εγρήγορση.

    Πιστεύω ότι έχουμε ένα κρυφό συμβόλαιο που λέει ότι θα ζήσουμε σαν ζόμπι, σαν ευγενικά, ουδέτερα, νευρωτικά όντα, γιά να πάρουμε στο τέλος το παράσημό μας. Ελπίζουμε ότι ο Δαλάι Λάμα έχει δίκιο: ότι θα επιστρέψουμε και ότι, τελικά, την επόμενη φορά, ίσως μπορέσουμε να αναπνέουμε, να χορεύουμε, να νοιώθουμε όλη τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Εγώ λέω ότι τώρα είναι η ώρα!  Ποτέ δέν είναι αργά.

Μ.Τ.: Λες πως ποτέ δέν είναι αργά, όμως η κυρίαρχη τάση της κοινωνίας μας φαίνεται να οδηγεί στην ιδέα ότι η κίνηση πρέπει να περιορίζεται σε ανθρώπους μιάς ορισμένης ηλικίας, ότι «δέν είναι σωστό» όταν μεγαλώνουμε. Τί λες γι’ αυτό;

Γκ.Ρ.: Στο βιβλίο μου αναφέρω την ιστορία της Έβελυν, που είναι μιά από τις αγαπημένες μου μαθήτριες. Ήρθε στο εργαστήρι του Εσάλεν όταν ήταν 64 χρονών. Υπέφερε από αρθριτικά και κόντευε η ώρα της να συνταξιοδοτηθεί – ήταν καθηγήτρια νοσηλευτικού προσωπικού. Το εργαστήρι ήταν γεμάτο από νέα, ανύπαντρα, ζωντανά άτομα του τύπου «ιδρώνω την προσευχή μου» και κείνη ήταν στη γωνιά της σαν ασημί χάρτινο πουλάκι. Πλησίασα να δω αν ήταν καλά. Ήταν. Μού είπε ότι προερχόταν από μιά πολύ χριστιανική οικογένεια και δέν τής είχαν ποτέ επιτρέψει να χορέψει.

    Έκανε ό,τι μπορούσε και έμεινε, τελικά, πέντε ακόμη μέρες μαζί μας. Τώρα η Έβελυν είναι 75 χρονών. Έχει αναλάβει την εκπαίδευση των δασκάλων μου. Διδάσκει ηλικιωμένα άτομα. Την εκτιμούν, την τιμούν και την αγαπούν όλες και όλοι. Είναι η ζωντανή απόδειξη ότι ποτέ δέν είναι αργά γιά ν’ αρχίσουμε χορό. Έχει χάσει πολύ βάρος συναισθηματικά και σωματικά, έγινε πιό νέα και πιό ελεύθερη.

    Ο χορός είναι κολλητικός και δέν έχει χρονικό όριο. Έχουμε πολύ νέους ανθρώπους που μόλις μπαίνουν στην εφηβεία, έχουμε γέρους, έχουμε όλες τις ενδιάμεσες ηλικίες. Χορεύουμε μαζί, γιορτάζουμε μαζί, κατανοούμε ότι κάθε κύκλος της ζωής έχει τα δικά του διδάγματα. Η κάθε μιά και ο κάθε ένας μας,  σε κάθε φάση της ζωής, κάτι έχει να διδαχτεί και κάτι να διδάξει, και κάποιες μάχες να δώσει. Αλληλοδιδασκόμαστε και αυτό είναι πολύ όμορφο.

Απόσπασμα με τίτλο Body and Soul (=Σώμα και Ψυχή)  από τον δίσκο ακτίνας New Dimension (=Νέα Διάσταση) της Γκαμπριέλ Ροθ