Οι Μοσούο είναι η τελευταία υπαρκτή μητριαρχική κοινωνία στον κόσμο

 
 

Οι Μοσούο είναι μια από τις 56 – επισήμως – εθνικές μειονότητες που ζουν στην Κίνα. τους είναι τα σύνορα μεταξύ των επαρχιών που λίγα βουνά τις χωριζουν από το Θιβέτ. Οι γυναίκες έχουν στην κοινωνία αυτή τον σημαντικότερο ρόλο. Η κοινότητα ζει ακόμα σύμφωνα με την αρχή ότι οι γυναίκες έχουν τον σημαντικότερο ρόλο στην κοινωνία. Ο πληθυσμός τους υπολογίζεται σε 5000 άτομα σήμερα.

Οι γυναίκες τής πρώτης γενιάς είναι μεταξύ 60 και 80 χρονών. Οι γυναίκες τής δεύτερης γενιάς είναι μεταξύ 40 και 60 χρονών. Μια γυναίκα κάθε οικογένειας εκλέγεται ματριάρχης και, με βοηθούμενη από τις αδελφές της, φροντίζει για τις οικονομικές και κοινωνικές υποθέσεις τής οικογένειας. Διαχειρίζεται όλη την ιδιοκτησία τού οικου της: το σπίτι, τα χωράφια, τα ζώα και την τροφή, καθώς και τα άλογα που χρησιμοποιούνται κυρίως από τούς άντρες τής ομάδας – τους αδελφούς και τους γιούς της.

 

Οι γυναίκες τής τρίτης γενιάς είναι μεταξύ 13 και 40 χρονών. Στα 13 τους χρόνια περίπου, μετά από μια μυητική τελετουργία, τα κορίτσια θεωρούνται πλήρη μέρη τής ομάδας και τούς δίνεται το κλειδί τού δωματίου τους. Αυτή η νέα γενιά κάνει τη βαριά δουλειά στα χωράφια και στα μποστάνια. Ασχολούνται επίσης με τον έρωτα, την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα. Παραδοσιακά γίνονταν γάμοι ανάμεσα σε δύο οικογενειακές ομάδες, αλλά σήμερα οι κοπέλλες διαλέγουν ελεύθερα τους εραστές τους. Οι ερωτικές σχέσεις δημιουργούνται και διαλύονται εύκολα χωρίς προβλήματα για τις κοπέλλες και τα παιδιά τους, που ανήκουν στο σπίτι τής μητέρας και της γιαγιάς τους.

Μια φορά τον χρόνο οι νέες και οι νέοι τής περιοχής πάνε για προσκύνημα στο ιερό τους βουνό. Εκεί οργανώνουν ένα πανηγύρη με χορούς για να τιμήσουν τη μεγάλη θεά Γκαν μου (Gan mu)  τη Μεγάλη Θεά τού Έρωτα. Με αυτή την ευκαιρία, οι κοπέλλες διαλέγουν τον καινούριο εραστή. Οι νέοι δέν ξεκινούν από μόνοι τους τηνεπιλογή. Ο εκλεγμένος εραστής έχει το δικαίωμα να επισκέπτεται τα βράδια την κοπέλλα στο δωμάτιό της, αλλά πρέπει να φεύγει το πρωί, επειδή δέν έχει δικαίωμα να μένει ή να τρώει στον οίκο της. Η παράδοση απαιτεί να τρώει κάθε άτομο στον τόπο τής δουλειάς του. Ο άντρας εργάζεται στον μητρικό του οίκο, επειδή εκεί είναι το σπίτι του. Έτσι κάθε βράδυ φεύγουν οι αδελφοί τού οικογενειακού οίκου και μπαίνουν οι εραστές,  που φεύγουν το πρωί και επιστρέφουν οι αδελφοί. Αυτός είναι ο κλασικός μητριαρχικός γάμος που ισχύει ακόμα μεταξύ τών Μοσούο. Ο άντρας Μοσούο έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις στο σπίτι τής μητέρας του, όχι τής εράστριάς του, όπου είναι επισκέπτης.

Η αρχαία θρησκεία τών Μοσούο επικεντρώνεται στην πίστη για τη θεϊκότητα τής Φύσης, που εκφράζεται με τη λατρεία τού Γκαν μου, τού ιερού βουνού που ταυτίζεται με την Θεά τού Έρωτα, και τού τής Σινάμι (Shinami), τής ιερής λίμνης που ταυτίζεται με τη Μητέρα Θεά. Η Φύση θεωρείται θηλυκή, η μεγάλη Δημιουργός. Οι μεθύστερες πατριαρχικές αντιλήψεις δέν μπόρεσαν να καταστείλουν αυτές τις βασικές αντιλήψεις.

Όταν οι Θιβετιανοί κατάχτησαν τούς Μοσούο, τούς ανάγκασαν να υιοθετήσουν την θιβετιανή παραλλαγή τού Βουδισμού, αλλά συνέχισαν να λατρεύτουν τη Θεά Γκαν μου ως σήμερα. Αργότερα η περιοχή τους κατελήφθη από την αυτοκρατορική Κίνα και έγινε τμήμα τής αυτοκρατορίας τής Κίνας. Όμως δέν υιοθέτησαν ποτέ τις πατριαρχικές αντιλήψεις  τών κατακτητών που δέν θα κατάφερναν έτσι κι’ αλοιώς να υποχρεώσουν σε τέτοιες αλλαγές μιαν τόσο απομακρυσμένη κοινότητα.

Οι Μοσούο ζουν  στην πεδιάδα Γιον Νινγκ (Yong Ning) κοντά στη λίμνη Λουγου (Lugu), περιοχές που σού κόβουν την ανάσα από την ομορφιά τους. Η περιοχή τριγυρίζεται από βουνά. Ένα από αυτά λέγεται Γκαν μου, δηλαδή «Μητέρα Βουνό» και ταυτίζεται με την προστάτρια θεά. Η λίμνη Λούγκου  λέγεται στην τοπική γλώσσα Σινάμι (Yong Ning), που σημαίνει «Μητέρα Λίμνη». Οι Μοσούο  που ζουν σε υψόμετρο 3000 μέτρων, ζουν από την καλλιέργεια τών μποστανιών και το ψάρεμα στην ιερή λίμνη.

H παραδοσιακή φορεσιά είναι φτιαγμένη από βελούδο και μετάξι, περιλαμβάνει μακριά φούστα μεταξωτή, βελούδινη κόκκινη πουκαμίσα και μαύρο κεφαλόδεσμο με μαργαριτάρια.

Οι ανθρωπολόγοι ισχυρίζονται ότι, επειδή οι άντρες δέν ελέγχουν τη γη, δέν κατέχουν εξουσία και έχουν υποτελή σεξουαλική θέση, γι’ αυτό και δέν έχουν λόγους να πολεμούν. Στη γλώσσα τών Μοσούο δέν υπάρχει λέξη που να σημαίνει «βιασμός», δέν συμβαίνουν βιασμοί ή φόνοι και στην περιοχή τους δέν υπάρχουν φυλακές.